خودباوری در روانشناسی
خودباوری در روانشناسی
ــ خودباوری در روانشناسی چگونه تعریف می‌شود؟
ــ چه باورهای درست و نادرستی در رابطه با خودباوری وجود دارد؟
ــ چه راه‌هایی برای رسیدن به خودباوری وجود دارد؟
در این مقاله به پرسش‌های مطرح شده پاسخ خواهیم داد.
خودباوری در روانشناسی چگونه تعریف می‌شود؟
تعریف خودباوری
تعریف‌های گوناگونی برای خودباوری صورت گرفته است و یکی از این تعریف‌ها که شاید درست‌ترین تعریف برای خودباوری باشد، خودباوری در روانشناسی است.
خودباوری در روانشناسی
خودباوری در روانشناسی به این معنا است که افراد داشته‌های روانی و جسمانی خود را باور داشته باشند و از آن‌ها استفاده نمایند تا علاوه بر اینکه استعدادهایشان شکوفا می‌شود، توانایی‌های فردی و اجتماعی آن‌ها افزایش پیدا کند.
روانشناسانی که شناخت گرا
آن دسته از روانشناسانی که شناخت گرا هستند، بر این باورند که وقتی فکر یک نفر سالم باشد، احساسات او نیز سالم می‌شوند و نتیجه‌ی احساس سالم، رفتار سالم است. بر اساس این گفته‌ها میتوان گفت: خودباوری یک امر شناختی است و افرادی که نتوانسته‌اند به طور منطقی خود را بشناسند، هنوز به مرحله خودباوری نرسیده‌اند.
البته توجه داشته باشید برخی از افراد خودباوری را با خودشیفتگی یا خودخواهی اشتباه می‌گیرند در صورتی که بین این دو تفاوت‌های بسیاری وجود دارد.
خودباوری در علوم مختلف
امروزه از واژه خودباوری در علوم گوناگون مانند: روان شناسی، علوم تربیتی و یا علوم اجتماعی استفاده می‌شود. خودباوری باعث می‌شود افراد به حالت مثبتی از شرایط روحی و روانی دست یابند و خود را ارزشمند تلقی کنند. هنگامی که افراد بفهمند وجود ارزشمندی دارند، می‌توانند به بهترین شکل مسئولیت‌هایی که به آن‌ها واگذار شده است را انجام دهند هر چند در این مسیر با دشواری‌هایی رو به رو شوند.
بر اساس تعریف خودباوری در روانشناسی، میتوان فهمید خودباوری سودمندی‌هایی برای تمام افراد دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
ــ افرادی که خودباوری دارند می‌توانند استعدادهای خود را بشناسند و آن‌ها را شکوفا کنند.
ــ خودباوری باعث می‌شود افراد علاوه بر شناخت نقاط قوت، نقاط ضعف خود را نیز بشناسند و به صورت واقع بینانه به آن‌ها نگاه کنند.
ــ افرادی که به خودباوری رسیده‌اند، هنگامی که مسئولیتی بر عهده آن‌ها گذاشته می‌شود، می‌توانند آن را به پایان برسانند.
ــ اشتباهات خود را می‌پذیرند و می‌دانند هر فردی ممکن است در برخی شرایط اشتباهاتی داشته باشد.
ــ این افراد استرس و اضطراب کمتری را در مقایسه با افرادی که خودباوری ندارند، تجربه می‌کنند.
حال به چند نمونه از باورهای درست و غلط که مربوط به خودباوری در روانشناسی هستند، اشاره خواهیم کرد:
باور زندگی
ــ باور غلط: هر فردی باید تا پایان زندگی همان گونه که هست باشد و انتخابی نمی‌تواند داشته باشد.
ــ باور درست: هر فردی می‌تواند نقاط قوت و ضعف خود را بشناسد و نقاط ضعف خود را برطرف کند. همچنین هر فردی در طول زندگی قدرت انتخاب و تصمیم گیری برای فرصت‌های گوناگونی که برایش پیش می‌آید را دارد.
تایید دیگران
ــ باور غلط: هنگامی که دیگران ما را تایید کنند، یعنی ما فردی موفق هستیم.
ــ باور درست: طرز فکرمان را تغییر دهیم. هر فردی خودش باید خود را تایید کند و نباید منتظر تعریف و تمجید از سمت دیگران باشد.
احساسات
ــ باور غلط: افراد دیگر باعث شده‌اند که من چنین احساسی داشته باشم.
باور درست: من مسئول رفتار و اعمال خود هستم و دیگران نباید احساساتم را کنترل کنند.
انجام کار
ــ باور غلط: این کار را درست انجام ندادم پس نمی‌توانم هیچ کاری را به درستی به پایان برسانم.
ــ باور درست: همه‌ی انسان‌ها ممکن است در انجام کارها دچار اشتباه شوند مهم این این است که از اشتباهات درس بگیرم.
اکنون ممکن است برای شما این سوال پیش آید که چه راه‌هایی وجود دارد که به خودباوری برسیم. در ادامه به برخی از مهم‌ترین راه‌های رسیدن به خودباوری اشاره خواهیم کرد:
▪️ نظرات خود را کم اهمیت تلقی نکنید!
بسیاری از افراد به دلیل ترس از سرزنش شدن حاضر نیستند نظرات خود را در جمع بیان کنند. یاد بگیرید نظر شما هر چند مخالف نظر جمع باشد اما محترم است و دیگران حق توهین به نظر شما را ندارند. فقط یکبار کافی است این روش را امتحان کنید و با وجود فشار زیادی که درون شما به وجود می‌آید، نظرات خود را در جمع بیان کنید. خواهید دید به مراتب می‌توانید بدون هیچ استرسی نظر خود را بیان کنید.
▪️امتحان کنید!
برخی افراد فقط دست به انجام کارهایی می‌زنند که در انجام آن کار تجربه دارند. اما برای رسیدن به خودباوری این بار ریسک کنید و کارهایی را انجام دهید که برای شما جدید هستند. حتی ممکن است ندایی در ذهنتان به وجود آید که به شما بگوید نه تو نمیتوانی این کار را انجام دهی! به آن توجه نکنید و اگر در خود استعداد این کار را می‌بینید حتماً برای انجام آن اقدام کنید. دقت داشته باشید پیروزی در این گونه کارها که حتی ممکن است کوچک به نظر برسند، می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش خودباوری و اعتماد به نفس شما داشته باشد.
▪️وانمود کنید!
این که یک فرد به چه صورتی صحبت می‌کند و از چه حرکاتی استفاده می‌کند، می‌تواند تاثیرات بسیاری بر دیگران بگذارد. هنگامی که اعتماد به نفس کافی ندارید به گونه‌ای وانمود کنید که بر خود و محیط تسلط دارید. برای اینکه تظاهر کنید اعتماد به نفس لازم را دارید، سرتان را بالا بگیرید و ارتباط چشمی با دیگران برقرار کنید و حتی هنگام حرف زدن با صدای بلند صحبت کنید. جالب است بدانید حتی زمانی که شما وانمود می‌کنید اعتماد به نفس دارید، تغییراتی در هورمون‌های تستوسترون و کورتیزول به وجود می‌آید و دیگران باور می‌کنند که شما اعتماد به نفس دارید.
▪️دانش و مهارت خود را به دیگران منتقل کنید!
بسیاری از شما حداقل در یک زمینه خاص، تخصص دارید. هنگامی که دانش و مهارت خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارید و به دیگران کمک می‌کنید که موضوعی را یاد بگیرند، احساس خوبی در شما به وجود می‌آید و این احساس مثبت در خودباوری شما تاثیر گذار است.
▪️برنامه ریزی کنید!
به افرادی که بر اساس برنامه ریزی فعالیت‌های خود را انجام می‌دهند، دقت کنید! بسیاری از این افراد نسبت به دیگران احساس برتری دارند. این گونه افراد بیشتر کارها را تا آخرین مرحله انجام می‌دهند و کاری را نیمه تمام رها نمی‌کنند. شما هم می‌توانید با برنامه ریزی پیش روید اینگونه می‌توانید از زمانی که در اختیار دارید، بهتر استفاده کنید و ذهن آرام‌تر و خودباوری بیشتری داشته باشید.
▪️دلیل شکست را پیدا کنید!
همه افراد در رسیدن به برخی از اهدافشان با شکست رو به رو می‌شوند. نکته‌ای که در اینجا اهمیت دارد این است که بعد از هر شکست به جای اینکه زانوی غم بغل گیرید، به این فکر کنید که چه عواملی باعث شده‌اند شکست بخورید. تمام تلاش خود را بکنید تا از این شکست‌ها درس بگیرید تا بتوانید با عزم بیشتری قدم در مسیر موفقیت بگذارید.
▪️انتظارات واقع بینانه داشته باشید!
بسیاری از افراد بدون اینکه نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند، شروع به قبول مسئولیت‌های گوناگون می‌نمایند. به عنوان مثال فردی که مهارت لازم در دوندگی را ندارد، نباید در این مسابقه شرکت کند بلکه بهترین راه این است که ابتدا آمادگی جسمانی خود را افزایش دهد و سپس از خود توقع داشته باشد که در مدت زمان کوتاه بتواند 4 کیلومتر را بدود.
من مهناز گرجی زاده، مدرس و سخنران در حوزه مهارت های فردی، انگیزشی، کسب و کار در فضاهای مجازی و کارشناس بیمه های زندگی هستم.
آمده ام درکنار شما باشم تا یک زندگی شاد و سرشار از امید رو با هم تجربه کنیم و در کسب و کار و زندگی خود موفق و پیروز باشیم.
اینستاگرام ما رو هم حتما دنبال کنید.