کنترل افکار منفی چگونه ممکن است؟
اغلب ما در طول شبانه‌روز دچار افکار منفی بسیاری می‌شویم؛ از ترس و اضطراب گرفته تا احساس ناامیدی یا حتی نگرانی از قضاوت دیگران راجع به خودمان. اوج داستان آنجاست که نیمه‌شب خودمان را غرق در این افکار و در تلاش برای به خواب رفتن پیدا می‌کنیم. در این مقاله که با استفاده از برترین متدهای علم روان‌شناسی پدید آوردهایم به آموزش بهترین روش‌ها در خصوص کنترل افکار منفی پرداخته‌ایم.
چنانچه شما نیز به دنبال راه حلی جدی برای کنترل خشم و افکار منفی می‌گردید و از حرف‌های بی‌سروته انگیزشی خسته شده‌اید، تا انتها با ما همراه باشید. در ادامه بدون مقدمه‌چینی به آموزش این روش‌های مفید خواهیم پرداخت.
کنترل افکار منفی
تئوری انتخاب و ماشین رفتار
تئوری انتخاب که یکی از قوی‌ترین نظریه‌های علم روان‌شناسی می‌باشد و کارکرد فوق‌العاده‌ای دارد، امروزه به‌عنوان یکی از قوی‌ترین متدها در کنترل افکار منفی به کار می‌رود. ویلیام گلسر در کتاب تئوری انتخاب نظریه پرسروصدایی را مطرح کرد که هرچه از انسان سر می‌زند، رفتار است. با این نگاه می‌توان گفت که اضطراب یا نگرانی نیز یک رفتار می‌باشد.
کتاب تئوری انتخاب نوشته دکتر ویلیام گلسر
بر اساس تئوری انتخاب تمام رفتارهای ما بر اساس میل و خواسته‌هایمان و در جهت رفع نیازهای شخصی، انجام می‌گیرد. اکنون ماشین رفتار را مورد بررسی قرار می‌دهیم. تمام رفتارهای ما از 4 وجه اصلی به وجود می‌آید: عمل، تفکر، احساس و فیزیولوژی (علائم جسمی)
- عمل: حرف‌زدن، راه‌رفتن، عصبانی کردن خود یا دیگری و …
- فکر: رویاپردازی، منفی‌بافی، تحلیل و …
- احساس: ناراحتی، خوشحالی، نگرانی و …
- فیزیولوژی: ضربان قلب، قرمز شدن پوست، درد و …
اینستاگرام ما رو هم حتما دنبال کنید.
برای کنترل افکار منفی و روشن‌تر شدن موضوع بگذارید ماشین رفتار را بررسی کنیم. ماشین رفتار درست مانند یک ماشین معمولی است با یک فرمان و چهارچرخ. چرخ‌های جلو فکر و عمل هستند که درست مثل یک ماشین معمولی توسط فرمان کنترل می‌شوند. هنگامی‌که دوچرخ جلویی تغییر مسیر دهند به طبع آن دوچرخ عقب ماشین که احساس و فیزیولوژی می‌باشد نیز، تغییر مسیر می‌دهند.
ساختار ماشین رفتار
به عبارت ساده‌تر ما می‌توانیم با تغییر فکر و عمل (دوچرخ جلویی) باعث تغییر در احساس و فیزیولوژی (دوچرخ عقبی) شویم. نگران نباشید ما تا مرحله آخر، چگونگی انجام آن را به شما آموزش خواهیم داد.
تغییر فکر
بدون شک اکثر افکار منفی از ذهن فاجعه ساز ما به وجود می‌آید، درصورتی‌که حقیقت امر به این اندازه نگران‌کننده نیست. تصور کنید که شما مشغول صحبت با یکی از افراد خانواده راجع به موضوعی خاص که برای شما اهمیت زیادی دارد می‌باشید. شخص نام برده با یک اظهارنظر تند و قاطع حرفی می‌زند که باب میل شما نیست. شما هم طبق معمول ازکوره دررفته و شروع به‌مرور افکارتان می‌کنید.
حال نوبت آن است که مروری کنیم بر افکار شما. در فکر شما فرد نام برده بدون درنظرگرفتن احساسات شما نظر اشتباه خودش را به شکل تندی بروز داده است. سپس شما به این فکر می‌کنید که ممکن است شخص نام برده قصد کنترل شما را داشته باشد و در نهایت نظر خودش را به کرسی بنشاند. فکر بعدی شما هم احتمالاً این است که اگر این اتفاق بیفتد و کاری که قصد انجامش را داشتید، انجام نشود چه فاجعه‌ای به بار می‌آید.
نقشه عملی تغییر افکار
اکنون به بازبینی افکار شما می‌پردازیم یا بهتراست، بگوییم به کنترل افکار منفی شما. ابتدا جمله‌های پاراگراف قبلی را دوباره خوانده و سپس با این افکار مقایسه کنید. در فکر شما فرد نام برده بدون مقدمه‌چینی صرفاً اولین فکری که به ذهنش خطور کرده را به زبان آورده است. سپس شما به این فکر می‌کنید که احتمالاً این شخص صرفاً نظر خودش را بدون هیچ قصد و منظوری بیان کرده است. فکر بعدی شما هم می‌تواند این باشد که شاید این شخص برای من پیشنهاد بهتری داشته باشد، پس به صحبتم با این شخص ادامه خواهم داد.
همان گونه که مشاهده می‌کنید تغییر کلمات و تغییر افکار می‌تواند تأثیر زیادی روی کنترل افکار منفی شما داشته باشد. اما خبر خوب این است که شما می‌توانید این روش را با تمرین مرتب تبدیل به عادت کنید. شروع به نوشتن افکار خود کنید. در مرحله ی بعد افکارتان را با تغییر کلمات و تغییر دیدگاه، به جمله‌های جدیدی تبدیل کنید که درد کمتری داشته باشد.
عزت نفس خود را افزایش دهید
تغییر عمل در کنترل افکار منفی
همان طور که قبلا گفته شد ما کنترل مستقیمی روی فکر و عمل خود داریم. حال با همان مثال قبلی بحث را ادامه می‌دهیم. تصور کنید که در موقعیتی که پیش‌تر ذکر شد، شما موفق به تغییر افکار خود نشدید. احساسی که هم‌اکنون دارید مجموعه‌ای از عصبانیت و ترس شدید می‌باشد و در عمل شما هر چیزی که به ذهنتان می‌رسد را در جواب شخص نام‌برده به زبان می‌آورید. تا جایی که گفت‌وگو به دعوای شدیدی تبدیل شود.
قطعاً الان شما حتی عصبانی‌تر از گذشته هم هستید. فکرهای به‌مراتب فاجعه‌بارتری از قبل در سرتان می‌گذرد. پس اجازه دهید که بگوییم شما یک‌بار دیگر در کنترل افکار منفی شکست خوردهاید. حقیقت این است که در چنین شرایطی هیچ کنترل مستقیمی روی افزایش ضربان قلب یا خشم و ناراحتی‌تان ندارید. پس اکنون بهترین زمانی است که باور کنید کنترل احساس و فیزیولوژی شما مستقیماً از طریق کنترل فکر یا عمل شما ممکن می‌باشد.
رفتار مثبت و رفتار منفی را با هم مقایسه کنید
سخن پایانی
توصیه ی ما به شما عزیزان این است که با تمرین خود را مقید کنید و عادت دهید که در چنین شرایطی به‌هیچ‌عنوان گفت‌وگو را به دعوا تبدیل نکرده و از این طریق در کنترل افکار منفی قدم بزرگی بردارید. لازم به ذکر است که این قدم بزرگ صبر، حوصله و تلاش زیادی می‌طلبد اما نتایج بسیار فوق‌العاده‌ای در پی خواهد داشت.