مهارت نه گفتن
در این مقاله در رابطه با مهارت نه گفتن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. همچنین به پرسش‌های زیر پاسخ داده می‌شود:
ــ چرا نمی‌توانیم به درخواست‌های دیگران نه بگوییم؟
ــ چرا باید مهارت نه گفتن را داشته باشیم؟
ــ چه دلایلی وجود دارند که باعث می‌شوند ما از پاسخ نه استفاده کنیم؟
ــ چگونه به دیگران نه بگوییم؟
مهارت نه گفتن
#نه گفتن یک یک مهارت محسوب می‌شود و نیاز است که هر فردی آن را آموزش ببیند. همه ما با بعضی اوقات با خواسته هایی رو به رو می‌شویم که غیر اخلاقی و یا غیر منطقی هستند و یا اینکه انجام دادن آن‌ها بیش از توان ما است حال در اینجا باید مهارت نه گفتن را داشته باشیم. چه فردی که نه می‌گوید و چه فردی که نه می‌شنود، هر دو لحظات سختی را تجربه خواهند کرد زیرا کسی که پاسخ نه شنیده است، اولویت‌ها و خواسته‌های او رد شده است و کسی که پاسخ نه میدهد به این دلیل که نتوانسته فرد مقابل را راضی نگه دارد، احساس عذاب وجدان ممکن است داشته باشد. به هر حال این یک حقیقت است که بدانید نیاز است همه ما در برخی موارد به دیگران نه بگوییم.
بیشتر انسان‌ها از کودکی با مهارت بله گفتن آشنا می‌شوند و مهارتی در رابطه با نه گفتن به آن‌ها منتقل نمی‌شود. هنگامی که به خواسته‌های طرف مقابلمان نه می‌گوییم،
دو چالش برای ما به وجود می‌آید:
ــ اولین چالش قانع کردن طرف مقابل به دلیل پاسخ منفی که به او داده‌ایم، می‌باشد.
ــ دومین چالش این است که توانایی مهارکردن عذاب وجدانی که در ما به علت نه گفتن به دیگران به وجود آمده است را داشته باشیم.
چرا نمی‌توانیم به درخواست‌های دیگران نه بگوییم؟
شما میتوانید بگویید نه!؟
دلایل زیادی وجود دارند که باعث می‌شوند افراد در هر موقعیتی، درخواست‌های دیگران را قبول کنند. در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهید شد:
ــ می‌ترسیم که مبادا دیگران از شنیدن پاسخ منفی ما ناراحت شوند.
ــ اعتماد به نفس کافی برای نه گفتن نداریم.
ــ به دنبال این هستیم که در هر شرایطی، تایید و رضایت دیگران را به دست آوریم.
ــ نمی‌خواهیم روابطمان با دیگران به خطر بیفتد و یا از سمت دیگران سرزنش شویم.
ــ ممکن است عذاب وجدان بگیریم.
ــ مهارت تصمیم گیری را به درستی یاد نگرفته‌ایم.
ــ و…
چرا باید مهارت نه گفتن را داشته باشیم؟
هنگامی که به دیگران نه می‌گویید یعنی در شرایطی نیستید که بتوانید آن درخواست را انجام دهید و حال به دلایل شخصی، تصمیم گرفته‌اید نه بگویید.
به نظر شما اگر در تمام شرایط، حتی شرایطی که مخالف خواسته‌های ما هستند، نتوانیم از مهارت نه گفتن استفاده کنیم چه اتفاقی می افتد؟
در ادامه به چند نمونه از مواردی اشاره خواهد شد که اگر مهارت نه گفتن را یاد نداشته باشیم با آن‌ها رو به رو خواهیم شد:
ــ هیچوقت زمان کافی برای انجام دادن کارهایتان را نخواهید داشت.
ــ نمی‌توانید اولویت‌هایی که در زندگی شما وجود دارد را به بهترین شکل به پایان رسانید.
ــ هر بار که با توجه به عدم میل باطنی درخواست‌های دیگران را بپذیرید، شک نداشته باشید که به مرور این درخواست‌ها از سمت دیگران بیش از پیش خواهد شد.
ــ عدم استفاده از کلمه نه باعث می‌شود گاهی مورد سوء استفاده دیگران قرار گیرید.
ــ و …
چه دلایلی وجود دارد که باعث می‌شوند ما از پاسخ نه استفاده کنیم؟
ــ گاهی اوقات، شما آمادگی پذیرش وظایف جدید را ندارید. دقت داشته باشید این عدم آمادگی به معنای خودخواه بودن شما نیست بلکه دوست دارید وظایفی که از قبل بر عهده شما گذاشته شده است را به درستی انجام دهید و تمرکز خود را بر روی وظایف قبلی بگذارید.
ــ دلیلی ندارد همیشه کاری را به عهده بگیرد که قبلاً که هم آن را انجام داده‌اید. پس هنگامی که پاسخ نه می‌دهید، میتوانید به سمت انجام کارهایی بروید که به آن‌ها علاقه دارید و یا با کارهایی آشنا شوید که برای شما جدید هستند.
ــ اینکه همیشه مسئولیت‌ها را قبول کنید، می‌تواند استرس زیادی به همراه داشته باشد و تمرکز شما را به هم بریزد پس با نه گفتن، میتوانید از این نوع استرس‌ها جلوگیری نمایید.
اجازه دهید شما را با مثالی آشنا نماییم!
این مثال باعث می‌شود با مدل‌های متنوع نه گفتن آشنا شوید. در این صورت، بهتر میتوانید در برابر درخواست‌های غیرمنطقی دیگران به آن‌ها نه بگویید.
محمد امروز می‌خواهیم با بچه‌ها بسکتبال بازی کنیم و گروه ما یک نفر کم دارد من روی تو حساب کردم و به بچه‌ها گفتم که برای بسکتبال با ما همراه میشوی. از تو می‌خواهیم امشب ساعت 9 به سالن بسکتبال بیایی و به گروه ما ملحق شوی!
ــ ممنون علی جان که من را فراموش نکردی اما فردا قرار است اسباب کشی کنیم و باید به خانواده کمک کنم. دفعه بعد که قرار بود به سالن بسکتبال بروید، به من خبر دهید.
محمد مدت زمانی که قرار است در سالن بسکتبال بازی کنیم، حدود یک ساعت است. چشم به هم بزنی این یک ساعت تمام می‌شود و میتوانی به خانه برگردی و در اسباب کشی به اعضای خانواده‌ات کمک کنی. رفیق تو خیلی خوب بسکتبال بازی میکنی باور کن اگر امشب به گروه ما نیایی، حتما باخت خواهیم داد.
ــ علی جان باور کن من بسکتبال را دوست دارم و مشتاقم که با بچه‌ها همراه شوم. پدرم این چند روز خیلی خسته شده است و اگر برای اسباب کشی امشب کنارش نباشم خیلی فشار به او وارد می‌شود.
قبوله محمد مثل اینکه من هر چه بگویم نظرت عوض نمی‌شود و حرف، حرف خودت است. اصلاً نخواستیم بیای!
ــ علی جان همانطور که گفتم من از بازی بسکتبال لذت میبرم اما الان شرایط انجام این بازی را ندارم چند روز بعد که دوباره خواستید به سالن بروید من را بی خبر نگذار. تیم بسکتبال شما اعضای خوبی دارد و شما میتوانید با تلاش امشب برنده شوید.
باشه محمد، ممنون. دفعه بعد ان شاءالله با ما همراه میشوی.
چگونه به دیگران نه بگوییم؟
#در ابتدا ممکن است نه گفتن برای شما بسیار دشوار باشد اما با گذشت زمان و تمرین میتوانید به درخواست‌های غیر منطقی نه بگویید. در ادامه شما را با مواردی آشنا خواهیم کرد که هنگام نه گفتن باید آن‌ها را رعایت کنید!
ــ نیازی نیست خیلی عذرخواهی کنید!
وقتی به درخواست دیگران نه می‌گویید، نیازی نیست چندین بار از آن‌ها معذرت خواهی کنید. هنگامی که معذرت خواهی به صورت مستمر باشد، باعث می‌شود فرد مقابل به ضعیف بودن و یا قاطع نبودن شما پی ببرد و گمان کند اگر بیشتر اصرار داشته باشد، می‌تواند پاسخ شما را تغییر دهد.
ــ گزینه‌های جایگزین را در نظر بگیرید!
اگر واقعا از نه گفتن به اطرافیانتان ناراحت هستید و از طرفی نه توانایی انجام دادن خواسته اطرافیان را دارید و نه دوست دارید آن‌ها آزرده شوند، میتوانید گزینه‌های جایگزین را در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر دوستتان شما را برای آخر هفته به جشن تولد دعوت کرده است و شما نمی‌توانید آخر هفته در این جشن حضور داشته باشید، به او بگویید چون هفته بعد آزمونی مهم دارم، نمیتوانم در جشن تولد شرکت کنم اما می‌توانیم پس از اتمام آزمون با هم به کافی شاپ برویم و لحظات خوبی را کنار یکدیگر داشته باشیم.
ــ نیازی نیست به فرد مقابل امید بیهوده بدهید!
یکی از اشتباهاتی که در فرهنگ ما ایرانیان وجود دارد این است که وقتی نه می‌گوییم، به دنبال این هستیم به طرف مقابل، حرف‌های امیدوار کننده بزنیم تا روحیه وی ضعیف نشود.
به عنوان مثال: دانشجویی که از شما می‌خواهد تا همان روز دوباره از او آزمون بگیرید و شما که نمرات هر آزمون برایتان مهم است و قرار نیست آزمونی مجدد بگیرید به او می‌گویید نه الان از شما آزمون نمی‌گیرم اما اواخر ترم حتماً دوباره آزمونی از شما خواهم گرفت و نمره قبلی را تاثیر نخواهم داد تا دانشجو ناراحت نشود. در این مثال استاد، امید بیهوده به دانشجو داده است و علاوه بر اینکه مرتکب یک عمل غیر اخلاقی شده است باعث شده دانشجو زمانی را صرف پیگیری آن کند. پس هنگامی که نه می‌گویید نیازی نیست امیدهای بیهوده به افراد بدهید که مبادا آزرده شوند.
ــ بپذیرید که توانایی انجام هر کاری را ندارید!
گاهی اوقات بله گفتن باعث می‌شود که نتوانید زمان کافی برای به پایان رساندن کارهای خود داشته باشید. هنگامی که دوستتان از شما می‌خواهد ساعاتی با او قدم بزنید یا هنگامی که رئیس شرکت از شما می‌خواهد که کاری خارج از محدوده وظایفتان انجام دهید، آیا نمی‌توانید به آن‌ها نه بگویید؟ بهتر است بدانید این کارها باعث می‌شود زمان زیادی از شما گرفته شود در حالی که با نه گفتن به وضعیت غیر معقول، میتوانید خود را از این شرایط خارج کنید.
ــ نمی‌توانید در تمام شرایط دیگران را راضی نگه دارید!
برخی از افراد با پاسخ بله سعی دارند رضایت دیگران را جلب کنند و مورد احترام دیگران واقع شوند. دقت داشته باشید اگر در هر شرایطی به دیگران بله بگویید، این احتمال وجود دارد که به تدریج از شما با درخواست‌های غیرمنظقی سوء استفاده شود.
ــ سر اصل مطلب بروید!
برخی از افراد وقتی می‌خواهند به درخواستی نه بگویند، شروع می‌کنند به حاشیه سازی و سر هم کردن داستان‌های طولانی. دقت داشته باشید وقتی پاسخ نه می‌دهید، نیازی به این حاشیه سازی‌ها نیست بلکه تنها کاری که نیاز است انجام دهید این است که پس از نه گفتن، یک دلیل کوتاه بیاورید و به طرف مقابل به طور مختصر توضیح دهید که چرا درخواست او را قبول نکرده‌اید. هنگامی که دلیل تراشی می‌کنید، ممکن است طرف مقابل بیشتر اصرار کند. پس خیلی خلاصه با حرف‌هایتان عبارت نه ممنون را به او منتقل کنید. مثلاً وقتی دوستتان از شما می‌خواهد آخر هفته با او به گردش بروید و شما تمایلی به انجام این کار ندارید، فقط کافی است بگویید متاسفم نمیتوانم آخر هفته به گردش بیایم چون سالگرد ازدواجم است و باید در کنار همسرم حضور داشته باشم.
من مهناز گرجی زاده، مدرس و سخنران در حوزه مهارت های فردی، انگیزشی، کسب و کار در فضاهای مجازی و کارشناس بیمه های زندگی هستم.
آمده ام درکنار شما باشم تا یک زندگی شاد و سرشار از امید رو با هم تجربه کنیم و در کسب و کار و زندگی خود موفق و پیروز باشیم.
اینستاگرام ما رو هم حتما دنبال کنید.