گوش دادن فعال و موثر یکی از مهمترین ابزارهای ارتباط مفید در جامعه است. هر فردی برای موفقیت در زندگی شخصی و حرفهای خود، به ایجاد ارتباطی خوب و سازنده با دیگران نیاز دارد. بخش جدایی ناپذیری از یک ارتباط خوب این است که شنونده فعالی باشید و به‌طور مؤثری به صحبت‌های دیگران گوش دهید.
تکنیکهای گوش دادن فعال ذاتی نیستند و می‌توانید آن‌ها را یاد گرفته و تقویت کنید. در این مقاله، ابتدا به بیان اهمیت گوش دادن مؤثر می‌پردازیم و سپس، تکنیکهای گوش دادن فعال و سخن بزرگان در مورد خوب گوش کردن را برای شما بیان می‌کنیم. پس با مهناز گرجی زاده در این مقاله درباره گوش دادن فعال همراه باشید.
گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال یا گوش دادن موثر یکی از مهمترین مهارت‌های ارتباط مفید می باشد که می‌توانید آن را تقویت کنید. پرورش این مهارت به شما کمک می‌کند که منظور افراد را بهتر بفهمید. در نتیجه، سوءتفاهم هایی که اغلب اتفاق می‌افتند و منجر به اختلاف می‌شوند را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید. علاوه بر این، دانستن اطلاعات موجب قدرت شما می‌شود.
فایده یادگیری تکنیک های گوش دادن فعال و موثر
اگر تکنیکهای گوش دادن مؤثر را بیاموزید، در نهایت توانایی تأثیرگذاری، متقاعد سازی و مذاکره شما در خانه و محیط کاری بهبود می‌یابد. وقتی به‌طور مؤثری به اطلاعات کلامی و غیرکلامی افراد پیرامون خود مانند اعضای خانواده، دوستان، همکاران، رؤسا یا مشتریان گوش می‌دهید، به‌صورت راحت‌تری می‌توانید با آن‌ها کار کنید. همچنین، قادر هستید در ارتباط با آن‌ها به شیوه‌های کارآمدتر و رضایت بخش تری به توافق برسید، حمایت خود را نشان دهید و مشکلات را حل کنید.
8 تکنیک گوش دادن موثر و فعال
تکنیکهای گوش دادن فعال و موثر بسیاری وجود دارند که منجر به انجام موفقیت‌آمیز فرایند گوش دادن مؤثر می‌شوند. ما در مطلب به برخی از این تکنیک‌ها می‌پردازیم؛ بنابراین، برای پرورش مهارت‌های گوش دادن خود، از تکنیک‌هایی که در ادامه گفته می‌شوند استفاده کنید.
1- با دقت و هوشیار باشید
گاهی گوش دادن مؤثر با زبان بدن شروع می‌شود. مطمئناً گوش‌های شما مهمترین بخش بدنتان در هنگام گوش دادن هستند، اما قسمت‌های دیگر بدن شما هم نشان می‌دهند که شما در حال گوش دادن هستید. با صاف نشستن و ایستادن حالتی از علاقه به صحبت‌های طرف مقابل ایجاد کنید. در طول مکالمه ارتباط چشمی خوبی برقرار کنید و سعی کنید تمرکز خود را حفظ کنید. با این نشانه‌ها طرف مقابل را به ادامه صحبت تشویق می‌کنید.
2- نکات کلیدی بیان‌شده را به‌صورت دیگری بیان کنید
از دیگر تکنیکهای گوش دادن موثر این است که بعد از اتمام صحبت‌های گوینده، از او سؤال‌های تکمیلی بپرسید یا در مورد صحبت‌هایش نظر دهید. با این روش، علاقه خود را به صحبت‌های او نشان می‌دهید و همچنین، مطمئن می‌شوید که به‌خوبی صحبت‌های گفته‌شده را درک کرده‌اید.
از سؤال‌های تکمیلی‌ای مانند “آیا منظورت این است که…” یا از جملاتی مانند “من از صحبت‌های شما متوجه شدم که…” استفاده کنید. سؤالات و جمع‌بندی‌های خود را به‌گونه‌ای بیان کنید که به‌طور آشکاری علاقه شما را به فهمیدن موضوع نشان دهد. در واقع، به‌گونه‌ای صحبت نکنید که نشان‌دهنده قضاوت شما (خواه خوب یا بد) باشد.
3- صحبت‌های گوینده را قطع نکنید
افراد کمی هستند که به‌صورت ادامه دار و غیر منقطع می‌توانند فکر و صحبت کنند؛ بنابراین به فرد گوینده اجازه سکوت دهید و در مواقعی که صحبت خود را قطع می‌کند، شروع به صحبت نکنید. به گوینده اجازه دهید که افکار خود را شرح دهد و میل خود به صحبت کردن را کنترل کنید. نکته برداری در هنگام صحبت فرد مقابل، شیوه‌ای مناسب برای متمرکز کردن و به یاد آوردن صحبت‌های گفته‌شده است.
4- پذیرای صحبت‌های گوینده باشید
به این نکته درباره‌ی گوش دادن فعال به صورت ویژه توجه کنید. در هنگام صحبت کردن فرد مقابل، از شکل دادن عقیده یا پاسخ خود خودداری کنید. این روش، از جمله تکنیکهای گوش دادن مؤثر است. اگر در حین صحبت کردن گوینده، به عقیده یا پاسخ خود فکر کنید، تمرکز خود را از دست می‌دهید و در این صورت، برگرداندن تمرکز به حرف گوینده مشکل است. همچنین، نسبت به پذیرش ایده‌ها و اطلاعات جدید مشتاق باشید و آن‌ها را به عنوان فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید.
5- پیش از پاسخ دادن درک کنید
یکی دیگر از روش های خوب گوش دادن این است که پیش از آن‌که به صحبت‌های فرد مقابل پاسخ دهید، مطمئن شوید که به‌طور واضح و دقیق منظور گوینده را درک کرده‌اید. در این صورت از بیان نظرات غیر مرتبط و سوءتفاهم‌ها جلوگیری می‌شود.
6- برخورد محترمانه و مؤدبانه‌ای با گوینده داشته باشید
اجتناب از رفتارهای غیرکلامی دور از نزاکت، از تکنیکهای گوش دادن موثر است. با این کار، برای فردی که در حال صحبت است احترام قائل می‌شوید. این رفتارها شامل چک کردن تلفن همراه، نگاه کردن به ساعت، چشم گرداندن یا انجام فعالیتی در کنار گوش دادن هستند. چنین رفتارهایی به‌طور غیرمستقیم عدم علاقه شما را نسبت به فرد گوینده نشان می‌دهند.
7- مکالمه هدفمندی با گوینده داشته باشید
هفتمین تکنیک از روش های گوش دادن فعال این است که در پاسخ خود به گوینده، از او بخواهید که افکار یا ایده‌های خود را درباره موضوع بیان کند و با این کار با او ارتباط برقرار کنید. به‌صورت شفاف و مشخصی مکالمه را انجام دهید و بگذارید که اطلاعات بین شما و گوینده رد و بدل شوند. هر چه اطلاعات بیشتری داشته باشید، احتمال بیشتری دارد که مکالمه با نتیجه مثبتی خاتمه یابد.
8- به نشانه‌های غیرکلامی توجه کنید
در طول مکالمه، به حالات چهره و تن صدای گوینده دقت کنید. این یکی دیگر از فن‌های گوش دادن موثر است. به‌دقت، به زبان بدن فرد مقابل که شامل طرز قرارگیری بدن، موقعیت او نسبت به شما و طرز قرارگیری دست‌ها است نگاه کنید. این حرکات ممکن است احساسات یا عقاید پنهان‌شده‌ای را آشکار کنند که شاید گوینده آن‌ها را به‌طور کامل بیان نکند. در اغلب موارد، نشانه‌های غیر کلامی دید باز تری از نظر واقعی گوینده را ارائه می‌دهند.
لزوم توجه به زبان بدن گوینده در گوش دادن مؤثر
همان‌طور که گفته شد، یادگیری تکنیکهای گوش دادن موثر برای ایجاد روابطی سازنده، رسیدن به نتایجی مثبت در مکالمات و موفقیت‌های فردی و حرفهای ضروری است. برای این‌که به‌طور مؤثری به صحبت‌های اطرافیان خود گوش دهیم، باید به زبان بدن خود دقت داشته باشیم تا فرد مقابل را به ادامه دادن بیان نظراتش تشویق کنیم. همچنین، برای درک منظور واقعی گوینده باید به زبان بدن او هم توجه کنیم. علاوه بر این، بازگویی سخنان گوینده، قطع نکردن سخنان او و داشتن برخورد محترمانه در فرآیند گوش دادن مؤثر ضروری هستند.
گوش دادن موثر، بخش جدایی‌ناپذیر هر رابطه‌ای است
اکثر افراد گوش دادن را چندان جدی نمی‌گیرند، اما باید بگوییم که گوش دادن یک مهارت است و نقش آن در پیش روی روابط و رسیدن به نتیجه بسیار کلیدی است. به‌طور ساده، گوش دادن فعال، به این معناست که روی حرفهای گوینده تمرکز کنیم و تنها منتظر نوبت خودمان برای پاسخ دادن نباشیم.
سخنان بزرگان درباره اهمیت گوش دادن فعال
در این قسمت، نقل‌قول‌هایی از بزرگان را آورده‌ایم که به اهمیت خوب گوش دادن اشاره می کنند. با خواندن این نقل‌قول‌ها متوجه می‌شوید که گوش دادن فعال، اغلب اوقات بزرگ‌ترین کمکی است که می‌توانیم به کسی بکنیم. همچنین، در این جملات، گوش دادن مؤثر، مایه بزرگی، احترام گذاشتن، آفریننده و متحول کننده تلقی شده است.
1- “اِما احساس کرد که اکنون بزرگ‌ترین مهربانی‌ای که می‌تواند از خود نشان دهد گوش دادن است.” جین آستین
2- “یک مرد بزرگ باید شنونده خوبی باشد.” کالوین کولیج
3- “اغلب اوقات ما قدرت یک لمس، یک لبخند، یک واژه مهربانانه، یک گوش شنونده، یک تحسین صادقانه یا کوچک‌ترین دلسوزی را دست‌کم می‌گیریم، اگرچه تمام آن‌ها می‌توانند یک زندگی را متحول کنند.” لئو بوسکالیا
4- “یکی از خالصانه‌ترین اشکال احترام، گوش دادن حقیقی به چیزی است که دیگری می‌گوید.” برایانت اچ. مک‌گیل
5- “گوش دادن، یک چیز جادویی و عجیب و یک نیروی خلق‌کننده است. دوستانی که به ما گوش می‌دهند، ما را به سمت خود جذب می‌کنند. هنگامی‌که شنیده می‌شویم، این شنیده شدن ما را خلق می‌کند و موجب آشکار شدن و تکامل ما می‌شود.” کارل منینگر
6- “تغییر با گوش دادن و بعد، شروع کردن مکالمه با افرادی رخ می‌دهد که در حال انجام کاری هستند که شما آن را درست نمی‌دانید.” جین گودال
سخنان بزرگان درباره روش‌های گوش دادن فعال
در این بخش مقاله، جملاتی از بزرگان را به شما ارائه می‌دهیم که به روش‌ها و چگونگی گوش دادن فعال اشاره می‌کنند. با خواندن این سخنان متوجه می‌شویم که خوب گوش دادن با قدرشناس بودن، انتقاد پذیری، نشان دادن علاقه به صحبت‌های گوینده و داشتن توجه قلبی امکان‌پذیر است.
1- “دوستان، آن افراد کمیابی هستند که از ما می‌پرسند چه کسی هستیم و بعد منتظر می‌مانند تا پاسخ را بشنوند.” اد کانینگهام
2- “به حرفهای دیگران به‌طور کامل گوش بده. اکثر مردم هیچ‌وقت گوش نمی‌دهند.” ارنست همینگوی
3- “یک شنونده قدرشناس، همیشه تشویق‌کننده است.” آگاتا کریستی، کتاب ماجرای اسرارآمیز در استایلز
4- “مردم عاشق صحبت کردن هستند، اما از گوش دادن متنفرند. گوش دادن، تنها به معنای حرف نزدن نیست، هرچند حتی این کار هم فراتر از توان ماست. گوش دادن به معنای داشتن علاقه‌ای شدید و انسانی به چیزی است که به ما گفته می‌شود. شما می‌توانید مانند یک دیوار غیرقابل نفوذ گوش دهید یا مانند یک تالار سخنرانی باشکوه که در آن، هر صدایی بلندتر و قوی‌تر انعکاس پیدا می‌کند.” آلیس دور میلر
5- “با گوش‌های انتقادپذیر گوش دهید.” مولوی
6- “با نزاکت، بدون هیچ قضاوتی و بدون محاکمه کردن گوش کنید.” جوزف پرینس
7- “با قلب خود گوش دهید. این‌گونه درک خواهید کرد.” پوکاهانتس
سخنان بزرگان درباره نقش گوش دادن موثر در موفقیت و دانایی
حالا که اهمیت و روش‌های گوش دادن فعال را از بزرگان یاد گرفتیم، بهتر است نقل‌قول‌های دیگری از بزرگان را بخوانیم تا بفهمیم این مهارت چه تأثیری در موفقیت و دانایی افراد دارد. این جملات بیان می‌کنند که خوب گوش دادن سرمایه‌گذاری‌ای پرسود برای داشتن پیروزی و خردمندی در آینده است.
1- “اکثر انسان‌های موفقی که می‌شناسم، کسانی هستند که بیشتر از صحبت کردن، گوش می‌دهند.” برنارد باروک
2- “بخشی از موفق بودن این است که سؤالاتی بپرسید و به پاسخ‌ها گوش دهید.” آن بورل
3- “کمی کم‌تر حرف بزن، کمی بیشتر گوش بده و این‌گونه بسیار داناتر خواهی شد.” اریک گیبونز
4- “هر دانایی‌ای، نتیجه گوش دادن فرد به روح خودش است.” پائولو کوئلیو
گوش دادن فعال و نقش آن در روابط خانوادگی و دوستانه در سخن بزرگان
1- “وقتی در تمام عمر خود، هنگامی‌که ترجیح می‌دهید صحبت کنید، گوش دهید، دانایی، پاداشی است که دریافت می‌کنید.” مارک تواین
2- “هرروزه قادرید با خواندن و گوش دادن به محتوای قدرتمند، مثبت و متحول کننده و تعامل با افراد مشوق و امیدبخش، وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشید.” زیگ زیگلار
سخنان جالب بزرگان درباره گوش دادن فعال یا موثر
در این قسمت نقل‌قول‌هایی را برای شما بیان می‌کنیم که بسیار زیرکانه و دقیق به خوب گوش دادن اشاره کرده‌اند، به‌گونه‌ای که نه‌تنها به گوش دادن فعال ترغیب می‌شوید، بلکه از دقت زیاد این بزرگان و جملات خردمندانه‌ای که گفته‌اند، لذت می‌برید.
1- “ما دو گوش و یک دهان داریم. بنابراین باید بیشتر از حرف زدن، گوش کنیم.” زنون رواقی، نقل‌شده توسط دیوژن لائرتی
2- “تفاوت بسیاری بین گوش دادن و شنیدن وجود دارد.” جی.کی. چسترتون
3- “کلمه «گوش دادن» (listen)، از همان حروف کلمه «سکوت» (silent) تشکیل شده است.” آلفرد برندل
4- “هنر مکالمه بر گوش دادن استوار است.” ملکوم فوربز
5- “کسانی که قلبی شنونده دارند، قادرند موسیقی سکوت را بشنوند.” دیربسیش مریدا
6- “باهوش صحبت می‌کند و خردمند گوش می‌دهد.” راحیل فروک
بهترین راه کسب مهارت های اجتماعی
یکی از بهترین راه های کسب مهارت های اجتماعی، شرکت در دوره های کسب مهارت و مشاوره با متخصصین این حوزه می باشد. دوره های کسب مهارت های اجتماعی مانند: کلاس آداب معاشرت که توسط استاد خانم گرجی زاده ارائه شده است، یکی از موفق ترین دوره ها در آموزش مهارت های اجتماعی می باشد.
کلام پایانی
در مقاله تکنیکهای گوش دادن فعال که توسط دکتر مهناز گرجی زاده منتشر شده سعی کردیم که با استفاده از سخنان بزرگان، اهمیت گوش دادن موثر و فعال و روش‌های آن را به شما یادآوری کنیم. می‌بینید که افراد مهم جهان نیز به خوب گوش دادن بسیار توجه می‌کنند و آن را عامل مهمی در موفقیت در زندگی و کار می‌دانند. امیدواریم با خواندن این جملات، برای بهبود مهارت‌های گوش دادن خود دست‌به‌کار شوید و دفعه بعدی که با همکار، دوست یا یکی از اعضای خانواده خود صحبت می‌کنید به حرف‌هایشان به‌صورت متفاوت‌تر و با دقت بیشتری گوش دهید. مطمئناً از نتیجه متفاوتی که خواهید گرفت، متعجب خواهید شد!